W dniu 7 czerwca br. odbył się na Wydziale Prawa i Administracji UAM w Poznaniu polsko-niemiecki panel dyskusyjny pt. „Cultural aspects of criminal law” zorganizowany przez Zakład Prawa Karnego, Koło Naukowe Prawa Karnego „Zbrodnia i Kara” oraz Pracownię Myśli Politycznej i Prawnej. Gośćmi wydarzenia byli prof. dr hab. Christian Becker z Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą oraz prof. dr. Mustafa Temuz Oğlakcıoğlu z Uniwersytetu Kraju Saary. Obok niemieckich gości udział w panelu wziął prof. UAM dr hab. Michał Urbańczyk oraz Pani Maria Skrocka. Obowiązki moderatora dyskusji pełniła prof. UAM dr hab. Anna Demenko.

Przedmiotem rozważań panelistów był wieloaspektowy wpływ kultury i norm kulturowych na regulacje prawa karnego. Prof. Oğlakcıoğlu przedstawił z perspektywy dogmatycznej ogólny zarys wpływu kultury na tworzenie prawa karnego oraz jego wykładnię i stosowanie. Omówił wybrane regulacje części ogólnej i szczególnej niemieckiego kodeksu karnego, wskazując na konkretne przykłady kulturowych uwarunkowań przyjmowanych przez sądy w ramach wydawanych rozstrzygnięć.

Następnie z perspektywy teoretyczno-prawnej prof. Becker omówił sposoby, wedle których przyjmowane w danej społeczności wartości oraz wyobrażenia determinują kształt obwiązującego prawa, w tym prawa karnego.  Rozważył także, czy i w jakim zakresie prawo karne powinno wpływać na kształtowanie się określonych postaw społecznych i aprobowanych wartości.

Z kolei prof. Urbańczyk za najważniejsze wyzwanie kulturowych aspektów prawa karnego uznał ograniczanie wolności wypowiedzi poprzez instrumentalne traktowanie prawa karnego. Wskazał na brak równowagi między obroną wolności słowa a przeciwdziałaniem mowie nienawiści, zwłaszcza gdy ta ostatnia jest rozumiana zbyt szeroko, co skutkować będzie tzw. efektem mrożącym. Ponadto podkreślił, że kluczowe jest zrozumienie tego, iż prawo karne nie jest narzędziem edukacji społeczeństwa. Na koniec części pierwszej Pani Maria Skrocka zwróciła uwagę na potrzebę zinternalizowania norm prawnych w celu ich przestrzegania oraz na rolę edukacji w tym kontekście.

Po wypowiedziach panelistów odbyła się dyskusja. Warto zwrócić uwagę, że panel wzbudził duże zainteresowanie, a jako publiczność uczestniczyło w nim ponad 50 osób.