W dniu 21 listopada 2023 r. na Wydziale Prawa i Administracji UAM miał miejsce wykład Prof. Anne Peters, cenionej specjalistki z zakresu prawa międzynarodowego, pełniącej obecnie funkcję Dyrektorki Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law w Heidelbergu oraz członkini Stałego Trybunału Arbitrażowego w Hadze.

Podczas swojego wykładu pt. „The Russian invasion in Ukraine: An anti-constitutional moment in international law” Prof. Anne Peres stwierdziła między innymi, że dzień 24 lutego 2022 roku stanowi Zeitenwende, punkt zwrotny. Rosyjską agresję scharakteryzowała jako moment antykonstytucyjny dla prawa międzynarodowego, w szczególności z perspektywy zakazu użycia siły w prawie międzynarodowym, jak i prawa do samoobrony i interwencji na zaproszenie. Zauważyła jednak także, że agresja spowodowała powrót do dyskusji w ONZ na temat zasad głosowania i możliwości użycia weta.  

W swoim wystąpieniu prof. Peters podkreśliła także konieczność uwzględnienia perspektywy jednostki w konfliktach zbrojnych. W jej ocenie mamy do czynienia z procesem humanizacji prawa międzynarodowego, ale w praktyce stwierdzenie naruszenia prawa międzynarodowego prowadzące do naruszeń praw człowieka nie zawsze jest możliwe do zakwestionowania w związku z ograniczonym dostępem jednostki do środków odwoławczych.  

W jej ocenie nie można także zapomnieć o potencjalnym wpływie tego konfliktu zbrojnego na środowisko.  W najnowszym orzecznictwie międzynarodowym zauważany jest związek między prawem do ochrony życia prywatnego i rodzinnego a klimatem. Rada Praw Człowieka uznała także prawo do czystego środowiska jako prawo człowieka. W ocenie prof. Peters należy jednak rozważyć mankamenty antropocentrycznego podejścia do tego zagadnienia i w przyszłości konieczne być może uwzględnienie perspektywy post-humanizmu.

Wykład organizowany został we współpracy z Fundacją imienia Krzysztofa Skubiszewskiego, byłego profesora Wydziału Prawa i Administracji UAM, byłego Ministra Spraw Zagranicznych RP, oraz przy wsparciu finansowym Miasta Poznania, w ramach programu „Akademicki Poznań”. Wykład był kolejnym z serii „Wykładów im. prof. Krzysztofa Skubiszewskiego”, której celem jest propagowanie wiedzy na temat istotnych i aktualnych zagadnień z zakresu problematyki międzynarodowej, uwzględniających aspekty prawne.  

Nagranie z wykładu zostało umieszczone na wydziałowym kanale na portalu You Tube

 Zdjęcia: A.Wykrota, A. Szulecka-Klupa