Rozpoczęła się szkoła letnia nauk obliczeniowych w naukach społecznych SICSS (Summer Institute in Computational Social Science), która zgromadziła ekspertów i badaczy prawa, chcących wykorzystywać innowacyjne metody w swojej pracy. Badacze WPiA już po raz drugi uzyskali amerykański grant na współpracę z Duke University w celu promowania metod obliczeniowych wśród naukowców w obszarze nauk społecznych. W tym roku szkoła trwa w dniach 17-28 czerwca i odbywa się całkowicie zdalnie.

Metody wykorzystywane w szkole i tematy ćwiczeń

Formuła SICSS, zaadaptowana przez kadrę naszego Wydziału, obejmuje eksperckie wykłady, samodzielne ćwiczenia polegające na programowaniu skryptów i modeli językowych oraz grupowe projekty badawcze. W procesie naukowo-dydaktycznym wykorzystywane są różnorodne narzędzia i zasoby, takie jak język programowania Python, modele językowe dostarczone przez OpenAI oraz Perplexity Labs, czy platforma Google Colab, która pozwala na uruchamianie napisanego przez uczestników kodu na stronie internetowej.

Przy projektach grupowych, opracowywanych i rozwijanych w drugim tygodniu szkoły, uczestnicy wspólnie przygotowują plany badawcze i metodologiczne, posługując się techniką Open Space, przy wykorzystaniu wirtualnych tablic (Miro) i pokojów spotkań (Zoom). Komunikacja w ramach zespołów oraz pomiędzy asystentami dydaktycznymi i uczestnikami ułatwiona jest przez wspólną przestrzeń pracy na platformie Slack.

Wśród przygotowanych ćwiczeń dla badaczy prawa uczestniczących w szkole znalazły się następujące tematy:

• Przetwarzanie języka naturalnego (NLP): odkrywanie tajemnic maszynowej analizy tekstu
• ChatGPT: programowanie za pomocą dużych modeli językowych (LLM)
• Jak wykorzystać możliwości dużych modeli językowych: magia API
• O sprawiedliwości z perspektywy kodu: uczenie maszynowe w przewidywaniu wyroków
• Analiza danych: ujawnianie trendów kar w Kodeksie Karnym za pomocą statystyki

Uczestnicy i eksperci szkoły

Szkoła SICSS-AMU/Law jest jedyną tego typu szkołą w Europie Środkowo-Wschodniej. Wśród uczestników zakwalifikowanych do udziału w szkole znalazło się ponad 20 badaczy na wczesnym etapie kariery (studenci ostatnich lat, doktoranci, post-doc). Reprezentują oni uczelnie wyższe z: USA (Nowego Jorku), Estonii, Niemiec, Francji, Słowenii, Albanii, Turcji oraz Polski (w tym z WPiA UAM), a także urzędy administracji publicznej. Udział w szkole jest bezpłatny dzięki wsparciu Duke University oraz Wydziału.

W gronie ekspertów znaleźli się:

• dr David Reichel – analityk danych i kierownik projektów w Research and Data Unit Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
• dr Monika Leszczyńska – prawniczka stosująca metody empiryczne, aktualnie zatrudniona na Texas A&M University i University Columbia, wcześniej na Maastricht University, zaangażowana w badania eksperymentalne w prawie.
• Neel Guha – doktorant na Uniwersytecie Stanforda z zakresu prawa i modeli językowych, specjalista uczenia maszynowego. Współtwórca LegalBench, szeroko zakrojonego otwartego projektu mającego na celu opracowanie zadań benchmarkowych do oceny rozumowania prawniczego w dużych modelach językowych (LLM).

• prof. Łucja Biel – lingwistka zatrudniona na Uniwersytecie Warszawskim stosująca metody językoznawstwa korpusowego w badaniach nad prawem UE; specjalistka terminologii prawniczej i doświadczeń komunikacyjnych w obrębie prawa.
• Elizabeth Barry – członkini amerykańskiego NGO „The Computational Democracy Project”, organizacji rozwijającej otwartoźródłową platformę Polis, narzędzie do badania opinii dużych grup respondentów, łączące metody statystyczne i uczenia maszynowego (z powodzeniem wykorzystane m.in. w procesie legislacyjnym przy regulowaniu działania Ubera na Tajwanie).
• dr Marta Nawrocka-Świętkowiak – adwokatka, biolożka, specjalistka w zakresie kryminalistyki posługująca się metodami z dziedzin nauk ścisłych do badania wyzwań w obszarze polityki kryminalnej.

Cele i organizacja szkoły

Celem szkoły jest nie tylko wyposażenie prawników w nowoczesne kompetencje konieczne w pracy prawnika XXI wieku, ale także współtworzenie społeczności badaczy chcących zwiększać jakość swoich badań, wykorzystując najnowsze światowe technologie. Organizacja szkoły stanowi przykład wewnętrznej integracji społeczności wydziałowej, ale także współpracy z uczelniami technicznymi.

Opiekunem szkoły jest dr Łukasz Szoszkiewicz (Zakład Prawa Konstytucyjnego), kierownikiem szkoły mgr Wojciech Biernacki (Zakład Prawa Europejskiego), szefem technologii mgr Jędrzej Wydra (Laboratorium Kryminalistyki), a dyrektorką operacyjną mgr Paulina Klisowska (absolwentka prawa europejskiego, studentka prawa).

W gronie asystentów dydaktycznych znaleźli się studenci informatyki na Politechnice Poznańskiej: pani Martyna Osztynowicz, pani Joanna Walczak, pan Mateusz Mroziński, a także absolwent informatyki i student prawa na UAM: inż. Kamil Szostak.