W ramach rozwoju badań amerykanistycznych oraz współpracy z amerykańskimi uczelniami w ostatni czwartek na Wydziale Prawa i Administracji UAM Poznań można było wysłuchać prelekcji prof. Jamesa E. Bakera z Syracuse University pt. „National security lessons learned in the context of Russian aggression against Ukraine”.  

Prof. Baker przedstawił wnioski płynące dla bezpieczeństwa narodowego USA z wojny na Ukrainie na kilku płaszczyznach: historycznej, dyplomatycznej oraz prawa międzynarodowego. Za ich najważniejszy element uznać można rozważania dotyczące  zbrodni wojennych popełnianych przez wojska rosyjskie. W tym kontekście przypomniał sprawę In re Yamashita, w której głównodowodzący wojsk japońskich podczas kampanii na Malajach i Filipinach został skazany za brak reakcji na zbrodnie wojenne popełniane przez podległe mu jednostki.  

W dalszej kolejności prof. Baker zarysował perspektywę koniecznych zmian w prawie konfliktów zbrojnych, m.in. w kontekście wykorzystywania dronów i sztucznej inteligencji. Wskazał także na pozamilitarne narzędzia, którymi posługuje się Rosja mówiąc m.in. o blokadach portów w celu uniemożliwienia wysyłki zboża do państw Afryki.  Na koniec prof. Baker podkreślił konieczność zmian w systemie ONZ.  

      Warto podkreślić, że powyższe rozważania mają szczególny charakter ze względu na osobę samego prelegenta. Prof. Baker jest bowiem nie tylko profesorem Uniwerystetu w Syracuze, czy uznanym wykładowcą innych prestiżowych amerykańskich uczeni (szczegóły jego biogramu można znaleźć na stronach Wikipedii: https://en.wikipedia.org/wiki/James_E._Baker).  Prof. Baker jest także dyrektorem Syracuse University Institute for Security Policy and Law. Wcześniej pełnił funkcję sędziego w Sądzie Apelacyjnym Sił Zbrojnych USA. Ponadto ma bogatą karierę wysokiego urzędnika administracji publicznej. Jako urzędnik państwowy pełnił funkcję doradcy prawnego i zastępcy doradcy prawnego w Radzie Bezpieczeństwa Narodowego oraz funkcję doradcy prezydenckiej Rady Doradczej ds. Wywiadu Zagranicznego i Rady Nadzoru nad Wywiadem, adwokata w Departamencie Stanu USA, doradcy senatora Daniela Patricka Moynihana. Prof. Baker pełnił również funkcję mianowanego przez prezydenta Baracka Obamę członka i p.o. przewodniczącego Rady ds. Odtajnienia Interesu Publicznego. Last but not least był także oficerem piechoty morskiej. 

      Spotkanie miało charakter hybrydowy, prof. Baker uczestniczył w nim zdalnie, podobnie połączyło się ponad 30 innych osób, zarówno z Polski, jak i Stanów Zjednoczonych. Łącznie z osobami na sali w spotkaniu wzięło udział ok. 70 osób. Prelekcja wywołała więc spore zainteresowanie, czego dowodem była nie tylko frekwencja, ale i dyskusja trwająca prawie tyle samo czasu co sam wykład.       Warto organizować takie spotkania z wielu powodów. Korzystanie z wolności akademickiej debaty oraz dyskusja nad najważniejszymi tematami współczesnego świata jest istotą Uniwersytetu. To dzięki takim inicjatywom mogą się spotkać studenci z Chin z profesorami z USA i dyskutować w idealnych warunkach korzystając z wolności akademickiej.  Inicjatorami spotkania byli Nicholas E. Wawrzaszek z Uniwersytetu w Syracuse i mgr Kamil Gaweł z Polskiego Stowarzyszenia Racjonalistów. W organizację spotkania zaangażowana była także Fatma Mejri oraz KN American Law Society.