Współpraca zespołu KJM dig_INFlow i studentów nad publikacją „Prawa użytkowników na jednolitym rynku cyfrowym”
Drugi semestr roku akademickiego 2023/2024 upłynął w Katedrze Jean Monnet dig_INFlow pod znakiem prac nad podręcznikiem pt. „Prawa użytkowników na jednolitym rynku cyfrowym” (tytuł ang. „Rights of users in the digital single market”). Dwujęzyczna publikacja współautorstwa zespołu Katedry – prof. UAM dr hab. Katarzyny Klafkowskiej-Waśniowskiej, dr. Miłosza Malagi oraz dr. Igora B. Nestoruka – w przystępny sposób przybliży czytelnikom zagadnienia związane z pozycją dostawców oraz odbiorców usług internetowych w krajobrazie prawnym wyznaczonym wejściem w życie przełomowych rozporządzeń unijnych – Digital Services Act (DSA) i Digital Markets Act (DMA).
Autorzy podejmują się w niej oceny wpływu przytoczonych regulacji na relacje pomiędzy poszczególnymi kategoriami interesariuszy na jednolitym rynku cyfrowym, odnosząc się do tak problemowych kwestii jak automatyczna moderacja treści, wykorzystanie algorytmów rekomendacyjnych, self-preferencing czy platform economy.
Wprowadzenie podręcznika poświęcone zostało omówieniu głównych idei i założeń przyświecających uchwaleniu DSA i DMA oraz podstawowych pojęć związanych z obszarem ich regulacji. Zasadnicza część podręcznika podzielona została na cztery rozdziały. Pierwszy, autorstwa prof. UAM dr hab. Katarzyny Klafkowskiej-Waśniowskiej, dotyczy praw użytkowników końcowych w obliczu stosowanych przez dostawców usług internetowych praktyk z zakresu moderacji treści. Rozdział drugi, opracowany przez dr. Miłosza Malagę, omawia złożone zależności zachodzące w trójstronnych stosunkach pomiędzy dostawcami usług pośrednich, biznesowymi użytkownikami tych usług i użytkownikami-konsumentami.
Z kolei trzeci, przygotowany przez dr. Igora B. Nestoruka, poświęcony został ocenie usytuowania DMA i zawartych w nim środków ochrony praw użytkowników w kontekście unijnej zasady ochrony konsumentów. W ostatnim, czwartym rozdziale, autorzy wspólnie rozpatrują zagadnienia związane z publicznymi i prywatnymi instrumentami egzekwowania praw i obowiązków wynikających z obu ww. regulacji. Ustalenia poczynione w poszczególnych rozdziałach prowadzą do sformułowania wniosków co do praktycznego wpływu przyjętych rozwiązań na pozycję prawną użytkowników na jednolitym rynku cyfrowym.
Prace nad publikacją były prowadzone w myśl idei zaangażowania studentów we współpracę przy projektach badawczych. Autorom asysty udzieliła grupa studencko-doktorancka w składzie: Jakub Bąchor, Jakub Drąg, Krzysztof Jeromin, Wiktor Kępiński, Weronika Łomako oraz Marianna Zawal. Studentom, podzielonym na trzy dwuosobowe zespoły (każdy pod kierownictwem jednego z badaczy), powierzono przeprowadzenie wspierających badań prawnych dotyczących konkretnych zagadnień omawianych w podręczniku i przygotowanie na ich podstawie notatek naukowych. Ustalenia poczynione na tym etapie posłużyły zaś za punkt wyjścia do opracowania przez nich infografik, mających w przyjazny dla odbiorców sposób obrazować przedmiotowe zagadnienie.
Postępy projektu były koordynowane za pośrednictwem platformy MS Teams oraz w ramach regularnych stacjonarnych spotkań roboczych (07 marca, 23 kwietnia oraz 21 maja 2024 r.). Spotkania te posłużyły jako przestrzeń dla zaprezentowania przez poszczególne zespoły projektowe rezultatów swoich dotychczasowych działań oraz dla konstruktywnych dyskusji o przedstawianych koncepcjach. Warto odnotować, że wzięły w nich udział nie tylko osoby bezpośrednio pracujące nad książką, ale również inni członkowie i współpracownicy Zakładu Prawa Europejskiego WPiA UAM. Nieocenione okazało się również wsparcie z zewnątrz – dodatkowych konsultacji graficznych udzieliła twórcom w toku prac Daria Słomowicz.
Zwieńczeniem zasadniczego etapu prac nad publikacją na początku czerwca było spotkanie integracyjne, do udziału w którym zaproszono wszystkie osoby zaangażowane w projekt. Było ono okazją dla omówienia tak rezultatów dotychczasowej współpracy, jak i dalszych planów naukowych w swobodnej atmosferze.
W dniach 09-12 czerwca 2024 r. członkowie katedry dig_INFlow zaprezentowali efekty kolektywnego wysiłku na konferencji w Gródku. Czytelnicy na zapoznanie się z publikacją będą jednak musieli jeszcze odrobinę poczekać. W niedalekiej przyszłości jej finalna wersja autorska trafi do wydawcy. Po przejściu procedury peer review oraz ostatecznej korekty podręcznik zostanie opublikowany w postaci e-booka i będzie dostępny w open accessie. Wszystkich zainteresowanych lekturą, oczekujących na informację o publikacji, zapraszamy do bieżącego śledzenia strony katedry.
